web analytics
Associatieverdrag

Associatieverdrag

Dankzij de GeenPeil-actie mogen we op 6 april 2016 stemmen over een verdrag dat de EU met de Oekraïne heeft gesloten, het zgn. associatieverdrag. Ik had tijdens de GeenPeil campagne geen idee wat een associatieverdrag was, en of ik daar nou voor of tegen moest stemmen. En ik was niet de enige, merkte ik al snel. Ik ben daarom op zoek gegaan naar de antwoorden op mijn vragen, en voor zover ik ze gevonden heb staan ze nu hieronder.

Heeft u ook nog vragen over dit verdrag? Stel ze hieronder, en ik zal proberen een antwoord te vinden. Ook aanvullingen en correcties stel ik op prijs (maar houd het dan wel bij feiten).

De Nederlandse versie van het verdrag is uitgeprint ruim 300 A4-tjes, met redelijk onleesbaar taalgebruik. Ik heb een groot deel van het verdrag gelezen, maar nog niet de hele tekst. Ik ben er inmiddels wel uit wat ik ga stemmen.

 

Wat is een associatieverdrag?

Een associatieverdrag is een verdrag tussen de EU en een land buiten de EU, met afspraken over samenwerking op economisch gebied. Daarnaast worden in zo’n verdrag ook afspraken gemaakt over bijvoorbeeld mensenrechten, democratie of rechtstaat.

Associatieverdragen worden expliciet genoemd in het Europees Statuut van 1953.

Een associatieverdrag is dus in de eerste plaats een handelsverdrag. Daarnaast bevat het meestal andere afspraken.

 

Wat staat er in het verdrag met Oekraïne?

Het hele verdrag is ruim 300 pagina’s lang, u kunt het hier nalezen. Belangrijke onderdelen zijn:

  • afbouwen van handelsbelemmeringen zoals import- en exporttarieven of overheidssteun, om de handel te bevorderen;
  • versterken van de rechtsstaat, democratie en fundamentele vrijheden, door betere samenwerking op het gebied van justitie en veiligheid;
  • bevorderen van vrede en stabiliteit in de regio.

 

Met wie heeft de EU nog meer een associatieverdrag?

Een complete lijst vond ik nog niet. Met Turkije hebben we al meer dan 50 jaar een associatieverdrag. Verder hebben we associatieverdragen met o.a. Chili, Albanië, Kroatië, Montenegro, Servië, Macedonië, Bosnië-Herzegovina, Egypte, Algerije, Israël, Jordanië, Libanon, Marokko, de Palestijnse Autoriteit, Tunesië, Kosovo, Midden-Amerika (Costa Rica, El Salvador, Guatemala, Honduras, Nicaragua en Panama), Peru, Colombia, Ecuador, Mexico. Er is zelfs een overeenkomst met Syrië, maar deze is nooit ondertekend. Onderhandelingen met Libië zijn opgeschort. Sinds 1 januari 2016 hebben we ook associatieverdragen met Georgië en Moldavië. Ook met Oekraïne moest het verdrag per 1 januari 2016 ingaan, maar dat is door het referendum (gedeeltelijk) uitgesteld.

Met een aantal landen is een speciaal associatieverdrag afgesloten dat wel uiteindelijk tot een lidmaatschap moet leiden (nogmaals, dat is dus niet het geval bij Oekraïne), bijvoorbeeld bij Albanië, Bosnië-Herzegovina, Macedonië, Montenegro, Kosovo, Kroatië en Servië.

 

Waarom wil de EU een associatieverdrag?

  • Economische samenwerking is goed voor de economie en de werkgelegenheid.
  • Druk uitoefenen om de mensenrechtensituatie te verbeteren in Oekraïne, en werk te maken van o.a. criminaliteit en corruptie.

 

Waarom wil Oekraïne een associatieverdrag?

  • De economie van Oekraïne staat er slecht voor. Een handelsovereenkomst zal de economie versterken.
  • De EU kan bemiddelen in het conflict met Rusland over het oosten van het land.

 

Wordt Oekraïne daarmee kandidaat-lid van de EU?

Nee. Dat is een aparte procedure. Oekraïne heeft geen kandidaat-lidmaatschap aangevraagd, en voldoet op dit moment ook niet aan de eisen. Er zijn wel landen die na een associatieverdrag lid zijn geworden van de EU, maar de meeste landen met wie de EU zo’n verdrag heeft zullen nooit lid worden.

Bij sommige landen stond overigens in het associatieverdrag dat het een eerste stap was naar lidmaatschap (bijvoorbeeld bij Kroatië, Bulgarije en Roemenië), maar dat is niet het geval bij Oekraïne.

Op dit moment is een lidmaatschapsprocedure voor Oekraïne absoluut niet aan de orde. Mochten ze ooit lid willen worden, dan volgen nieuwe onderhandelingen, met een nieuw verdrag, met een nieuwe kans voor GeenPeil (of anderen) om een referendum aan te vragen.

 

Voors en tegens van het associatieverdrag

Voor:

  • Handel tussen de EU en Oekraïne wordt bevorderd. Belangrijk voor een handelsnatie als Nederland: Oekraïne is in potentie een grote afzetmarkt. Een verdrag is goed voor onze economie, goed voor onze werkgelegenheid.
  • Een betere samenwerking kan ook het MH17-onderzoek, en eventuele vervolging van daders, wat soepeler laten verlopen.
  • De EU kan een rol spelen bij het bemiddelen in conflicten, en bij het toezicht houden op naleving van verdragen, bijvoorbeeld in Oost-Oekraïne.
  • Oekraïne verplicht zich corruptie tegen te gaan, de democratie te versterken, mensenrechten beter na te leven.

Tegen:

  • Er zal vermoedelijk wel financiële steun naar de Oekraïne gaan. Maar dat gaat er nu ook, of het met dit verdrag meer wordt is moeilijk te overzien. Ook zonder verdrag zal er geld blijven gaan naar de Oekraïne. Het geld moet worden gebruikt voor bestrijding van corruptie, infrastructuur, betere grensbewaking, en hervormingen.
  • Er worden stappen gezet om uiteindelijk de visumverplichting (voor toeristen en zakenreizigers) op te heffen. Er is veel criminaliteit in Oekraïne, en zonder visumplicht kunnen deze criminelen makkelijker de EU in. Er blijven overigens wel grenscontroles, dus Oekraïense criminelen kunnen niet zomaar deze kant opkomen. En de onderhandelingen over de visumverplichtingen zullen ook zonder associatieverdrag wel doorgaan. Werken of wonen in de EU wordt trouwens niet makkelijker, daar blijft een visum voor nodig.
  • Rusland is tegen dit verdrag en legt als reactie mogelijk nieuwe handelsbelemmeringen op voor zowel Oekraïne als de landen van de EU.

 

Wie heeft er het laatste woord?

Het referendum is alleen raadgevend, niet bindend. Het parlement beslist uiteindelijk. Bij een opkomst van tenminste dertig procent is het referendum geldig, en moeten de tweede en eerste kamer opnieuw gaan stemmen. Veel partijen zullen de uitslag van het referendum daarbij respecteren, maar ze zijn daartoe niet verplicht. Een hoge opkomst en een duidelijke uitslag zet extra druk op het parlement om het referendum niet naast zich neer te leggen.

 

Waar staat de tekst van het associatieverdrag?

Hier. Zoals ik al zei, ruim 300 A4-tjes lang, en behoorlijk complexe materie.

 

Wanneer was dat referendum ook al weer?

Op woensdag 6 april 2016.

 

Wat moet ik stemmen?

Stem op basis van feiten en gezond verstand, en laat je niet teveel afleiden door emoties en niet of slecht onderbouwde meningen.

Ik ben er inmiddels uit:

  • Oekraïne kiest ervoor om uit de invloedssfeer van Poetin te komen en zich aan te sluiten bij het westen, een verdrag te sluiten met de EU. De bevolking kwam zelfs in opstand toen de vorige, pro-Russische, president Janoekovitsj onder druk van Rusland het verdrag weigerde te tekenen. Janoekovitsj werd afgezet, en Oekraïne tekende alsnog. Daarom stem ik voor het verdrag.
  • Oekraïne is ook een buurland van de EU, het ligt tussen de EU en Rusland in. In het kader van beter een goede buur dan een verre vriend stem ik voor het verdrag.
  • Als Nederland tegen dit verdrag stemt zal de relatie met Oekraïne bekoelen, en wordt de verdere afhandeling van de MH17-ramp moeilijker. Ook daarom ben ik voor het verdrag.
  • Alle andere landen ratificeerden inmiddels het verdrag. Als Nederland tegenstemt isoleren we ons in Europa, en zullen we in Europa minder invloed kunnen uitoefenen. Dus stem ik voor het verdrag.
  • Het afwijzen van dit verdrag is een groot succes voor Poetin, en een nieuwe kans voor hem om Europese landen tegen elkaar uit te spelen. Ik stem dus voor het verdrag.

Mijn stemadvies is dus: Kom stemmen, en stem voor.

 

Bronnen

Leave a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *